Projekt “Zielona przestrzeń” – lokalny ośrodek edukacyjno-integrujący” współfinansowany ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, w ramach rządowego programu Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030, edycja 2025-2026

Projekt skierowany jest do wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego, opiekunów pracujących w MOW, ale także szerzej do wychowanków, opiekunów, wolontariuszy Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, młodzieży szkolnej z terenu Lubaczowa, innych środowisk szkolnych i przedszkolnych oraz społeczności lokalnej zainteresowanej ogrodnictwem i ideą permakultury.
W ramach projektu zaplanowano rozbudowę ogrodu – stworzenie Zielonej Przestrzeni – lokalnego ośrodka edukacji o zrównoważonym ogrodnictwie i ekologii, prowadzenie zajęć edukacyjnych i integrujących ze społecznością lokalną.
Zbudowany Ogród Permakulturowy i współrealizowane przez wychowanków aktywności ogrodowe na terenie gm. Narol, wspólnie ze społecznością lokalną będą wspierać proces ich integracji społecznej i zawodowej. Rola gospodarzy i liderów Zielonej Przestrzeni umożliwi wychowankom uzyskanie umiejętności społecznych, zawodowych oraz uznanie społeczne.
działania:
- Aktywności wprowadzająco- przygotowawcze – Akademia Młodego Przyrodnika.
- Zielona Przestrzeń – przygotowanie ogrodu do działań edukacyjno – integracyjnych.
- Wzmocnienie identyfikacji Zielonej Ekipy z ogrodem i troską o Zieloną Przestrzeń.
- Inauguracja Zielonej Przestrzeni – event o charakterze wydarzenia otwartego.
- Warsztaty edukacyjne.
- Zielona Przestrzeń – zarażamy innych pasją. Działania Zielonej ekipy poza Zieloną przestrzenią.
- Dzika Kuchnia – wykorzystujemy potencjał przyrody i Zielonej Przestrzeni.
- Akademia Młodego Przyrodnika – wyjazd edukacyjno – integracyjny w „dzicz”.
- Zielona Przestrzeń – Ogród dobrze opowiedziany.
- Zielona Przestrzeń i Przyjaciele – Gala Finałowa – event na podsumowania projektu.
Projekt realizowany w latach 2025-2026.
Idee projektu:
Zrównoważony rozwój – to sposób gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia nie zmniejsza szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. W zrównoważonym rozwoju środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a dobrobyt społeczeństwa celem.
Zrównoważone ogrodnictwo, to takie które działa bez szkody dla środowiska naturalnego w tym dla ludzi. W ideę tę świetnie wpisuję się permakultura. Którą traktować można jako swoistą skrzynkę z narzędziami, po które możemy zawsze sięgnąć i wyciągnąć to czego potrzebujemy do osiągnięcia zamierzonego celu.
Permakultura to inspirowanie się naturą i mądre wykorzystanie z zasad w niej funkcjonujących. przekłada się to do praktycznych wytycznych m.in..:
- wykorzystanie odnawialnych zasobów i sił, np. wody deszczowej, grawitacji, naturalnych nawozów;
- cykliczność wszystkich systemów – od sadzenia po kompostowanie, tak, aby zminimalizować ilość odpadów;
- dążenie do stabilności dzięki łączeniu egzystencji różnych roślin, owadów i zwierząt – unikanie upraw monokulturowych;
- grupowanie roślin na zasadzie podobnych wymogów co do wilgotności, słońca, ochrony;
- minimalizowanie ingerencji w podłoże, zwłaszcza w kontekście przekopywania, orania, a nawet chodzenia po glebie uprawnej;
- zwiększenie obsadzonej powierzchni poprzez kreowanie rabat skręcających się wokół danego punktu, raczej niż rozplanowanych na szerokość;
- organiczne mulczowanie;
- dbałość o naturalnych sprzymierzeńców ogrodu budowę hoteli dla owadów i wykorzystanie pracy dżdżownic w kontekście spulchniania ziemi.
Ogrody Permakulturowe, planowane w zgodzie z prawami natury, to przede wszystkim korzyść i wygoda dla właścicieli. Taki ogród żyje bowiem we własnej harmonii, jest niezależnym ekosystemem, który potrafi radzić sobie sam przy minimum ludzkiej ingerencji. Rośliny są zdrowsze, bowiem korzystają z optymalnych warunków klimatycznych i glebowych, a my mniej czasu poświęcamy więc na przesadzenie, porządkowanie, ochronę roślin czy walkę z chorobami i szkodnikami. Naturalnie, ogrody permakulturowe są również gestem w kierunku ochrony naszych zasobów naturalnych, obniżając zużycie wody i energii elektrycznej, a także redukując ilość odpadów, substancji chemicznych i tworzyw sztucznych wykorzystywanych w klasycznym ogrodnictwie. Także dla młodszych ogród permakulturowy jest wyjątkową okazją, aby poznać i zrozumieć współzależności zachodzące w przyrodzie. Angażując najmłodszych do obserwacji zieleni i pracy z nią w zgodzie z naturalnymi zasadami, uwrażliwiamy ich na szczególnie istotne we współczesności zagadnienie przyrodniczo ekologiczne. Uprawy permakulturowe, z powodzeniem można prowadzić również w małych ogródkach działkowych, na grządkach przydomowych i na balkonie.